ความเป็นมา

อักษรย่อ : ส.ธ. / S.T.
คติพจน์ : นิมิตฺตํ สาธุรูปานํ กตญฺญูกตเวทิตา ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี
ตราประจำโรงเรียน : พระบรมธาตุไชยาลอยเหนือเมฆ ช้างสามเศียร ดวงประทีป เอราวัณทรงเครื่อง ล้อมรอบด้วยคติพจน์
สีประจำโรงเรียน : ชมพู-เขียว
ต้นไม้ประจำโรงเรียน : กัลปพฤกษ์
คำขวัญ : โรงเรียนสุราษฎร์ธานี เกียรติศักดิ์ศรีเป็นหนึ่ง
เพลง : มาร์ชโรงเรียนสุราษฎร์ธานี, มาร์ชชมพู-เขียว

     โรงเรียนสุราษฎร์ธานีโรงเรียนรัฐบาลสังกัดเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 11 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ เปิดสอนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น และตอนปลาย แบบสหศึกษา ตั้งอยู่เลขที่ 88 ถนนดอนนก ตำบลตลาด อำเภอเมือง จังหวัดสุราษฎร์ธานี บนเนื้อที่ประมาณ 35 ไร่ จำนวนห้องเรียน 72 ห้อง โรงเรียนสุราษฎร์ธานี มีที่มาสืบต่อจากโรงเรียนประถมศรีสวัสดิ์มงคล ซึ่งตั้งอยู่ในวัดธรรมบูชา(วัดเลียบ)มีพระสอน โสภโณ เป็นครูใหญ่ จากหลักฐานปรากฎว่า เดือนสิงหาคม 2450 พระมหาวรรณ สกุลมันตราภรณ์) กับเจ้าอธิการกลับ ( สกุลปาลิต) ได้สร้างอาคารถาวรขึ้นหลังหนึ่ง ด้วยทุนทรัพย์ ของผู้มีจิตศรัทธากับการศึกษา(รื้อลงในปี พ.ศ.2499 เพราะทรุดโทรมมาก) เดือนมิถุนายน 2451 กระทรวงธรรมการ ได้ส่งขุนศรเกษตรศึกษากร   (รุ่ง  ศรเก๎ษตริน Sarakshetrin) มาเป็นข้าหลวงธรรมการประจำมณฑลชุมพรคนแรก เพื่อดำเนินการ จัดการศึกษา ให้เข้าระเบียบแผนใหม่ ขุนศรเกษตรศึกษากร จึงจัดให้อาคารที่ พระมหาวรรณกับเจ้าอธิการกลับสร้างไว้ เป็นโรงเรียนตัวอย่างมณฑลชุมพร โดยได้แยกนักเรียนชั้นสูงมาเรียน บนอาคารเรียนที่สร้างใหม่ มีนายเฟื่อง ตุวินันท์ ผู้ช่วยข้าหลวงธรรมการ มณฑลชุมพร ทำการแทนครูใหญ่ 18 พฤษภาคม 2452 กระทรวงธรรมการ ได้ส่ง นายเปลื้อง อายณโยธิน มาเป็นครูใหญ่โรงเรียนตัวอย่างมณฑลชุมพร มีหน้าที่ดูแลโรงเรียนประถมศรีสวัสดิ์มงคลและ โรงเรียนศรีสุพรรณดิษฐ์ ซึ่งตั้งอยู่ที่วัดพระโยค มีขุนศรเกษตรศึกษากร   (รุ่ง  ศรเก๎ษตริน Sarakshetrin) เป็นครูใหญ่ 10 กรกฎาคม 2457 ได้ย้ายนักเรียนโรงเรียนศรีสุพรรณดิษฐ์และโรงเรียนประถมศรีสวัสดิ์มงคล มารวมกับโรงเรียนตัวอย่างมณฑลชุมพร 19 กรกฎาคม 2458 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เปลี่ยนนามมณฑลสุราษฎร์ และเปลี่ยนนามเมืองไชยาเป็น สุราษฎร์ธานี ดังนั้นชื่อโรงเรียน จึงได้เปลี่ยนเป็นโรงเรียนตัวอย่างมณฑลสุราษฎร์ และต่อมาเปลี่ยนเป็น โรงเรียน ประจำมณฑลสุราษฎร์ พ.ศ.2459 ได้รวมโรงเรียนบำรุงดรุณี และโรงเรียนกุมารีวิทยาเข้ามาร่วมด้วย โรงเรียนประจำมณฑลสุราษฎร์จึงกลายเป็นโรงเรียนสหศึกษา 1 เมษายน 2469 ทางราชการประกาศยุบมณฑลสุราษฎร์ เป็นจังหวัดสุราษฎร์ธานี ชื่อโรงเรียนจึงเปลี่ยนเป็น โรงเรียนประจำจังหวัดสุราษฎร์ธานี พ.ศ.2485 โรงเรียนประจำจังหวัดสุราษฎร์ธานีได้จัดการเรียนใหม่ โดยแยกนักเรียนหญิงไปเรียน ที่โรงเรียนสตรีประจำจังหวัดสุราษฎร์ธานี และนักเรียนชายไปเรียนที่โรงเรียนประจำจังหวัดสุราษฎร์ธานี พ.ศ.2499 โรงเรียนได้ขยายถึงชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ในรูปแบบสหศึกษา ใช้ชื่อว่า “ขั้นเตรียมอุดมศึกษาแผนกวิทยาศาสตร์” พ.ศ.2507 ย้ายโรงเรียน  มาตั้งที่ ถนนดอนนก สถานที่ตั้งในปัจจุบัน พ.ศ.2517