ประวัติศาสตร์จีน (ราชวงศ์)

前221年,秦國消滅嘞別嗰六國,成為史上首隻統一中國嗰秦帝國,佢定都咸陽(今西安附近)。統一全國嗰嬴政覺得自家「功蓋三皇、德過五帝」,就改用「皇帝」稱號,自封「始皇帝」,人叫「秦始皇」。之後嗰皇帝叫二世,直到千世萬世。嬴政對國家進行嘞多項改革,包括確立中央集權制,取代周朝嗰諸侯分封制;統一嘞文字,方便官方行文;統一度量衡,方便工程計算。秦始皇還大力修築馳道,連接戰國時間趙、燕同秦國嗰北面圍城,築成西起臨洮、東到遼東嗰萬里長城,為到抵擋北方匈奴、東胡等遊牧民族嗰侵襲。秦始皇推崇法治,重用法家嗰李斯作丞相,下令焚書坑儒、收繳天下兵器,讓七十萬人修築阿房宮同自家嗰墓——包括兵馬俑等。

前210年,秦始皇出巡半中途病死,胡亥殺吥佢兄扶蘇即位,成為秦二世。但係十個月之後,陳勝、吳廣到大澤鄉揭竿而起、六國遺臣等也就乘勢作亂。到前206年,劉邦攻陷咸陽,秦王子嬰綁到自家出城投降,秦朝由此滅亡。

接到,漢王劉邦同西楚霸王項羽開展楚漢相爭。前202年,項羽到垓下(今安徽靈壁)拕漢軍圍困,到烏江割頸自刎,楚漢之爭到此結束。漢高祖劉邦登基,定都長安(今陝西西安),西漢開始。

 

ยุคราชวงศ์ฉิน 秦 (221-206 B.C.)
เป็นยุคแห่งการรวมชาติจีนหลังจากที่แตกแยกเป็นก๊กเป็นเหล่า ในสมัยจ้านกั๊ว 战国  เมื่อรัฐฉินซึ่งอยู่ทางตะวันตกของจ้านกั๊ว ได้รวบรวมก๊กต่าง ๆ สำเร็จก็สถาปนาตนเองเป็นกษัตริย์องค์แรกของแผ่นดินโดยเรียกว่า “ฉินสื่อฮ๋วง”秦始皇 ในปี 221 ก่อนคริสต์กาลกษัตริย์ได้ปฏิรูปการปกครองประเทศจีนอย่างขนานใหญ่  การรวมศูนย์อำนาจโดยไม่คำนึงถึงรัฐที่ถูกปกครอง การใช้รูปแบบตัวหนังสือ ระบบเงินตรา ระบบกฏหมาย ระเบียบงานในราชการ รวมถึงระบบปรัชญาแนวคิดเป็นไปในแบบเดียวกันหมด ฉะนั้นนักปราชญ์ที่แนวคิดตรงข้ามกันจึงถูกจับไปลงโทษหรือถูกฆ่า ตำราของสำนักหยูหรือข่งจื่อถูกเผาทิ้งในด้านการทหาร กษัตริย์ฉินสร้างแนวปกกันพวกป่าเถื่อนจากทางเหนือโดยการสร้างกำแพงต่อเชื่อมกำแพงเดิมที่อยู่เดิม จากการก่อสร้างของรัฐต่าง ๆ สมัยจ้านกั๊ว การก่อสร้างนี้ทำให้กลายเป็นกำแพงขนาดยาวนับหมื่นลี้ จึงเรียกกำแพงนี้ว่า “กำแพงหมื่นลี้” 万里长城 การก่อสร้างกำแพงต้องใช้เงินทองและแรงงานมหาศาล  ผู้คนล้มตายจำนวนมากขณะก่อสร้าง ความไม่พอใจจึงเกิดขึ้นทุกที่ ฉะนั้น ทันทีที่ฉินสื่อฮ๋องสิ้นลงในปี 210 ก่อนคริสต์กาล ผู้คนที่ไม่พอใจเป็นทุนเดิมอยู่แล้วก็ลุกขึ้นมาล้มล้างทันที รวมอายุของราชวงศ์ฉินแล้วไม่ถึง 20 ปี แต่อย่างไรก็ตาม รูปแบบการปกครองก็ได้สืบทอดสู่ราชวงศ์สมัยต่อ ๆ มา

 

 

 

汉朝

到嘞漢武帝,西漢達到最鼎盛時期,聯同羅馬、安息、貴霜並稱四大帝國。武帝實行推恩令,徹底削減封國嘞勢力、強化監察制度、實現中央集權。佢派衛青、霍去病、李廣等軍將北征,成功擊敗匈奴、控制西域,又派張騫出使西域,開拓通到中東、歐洲嗰絲綢之路,發展對外貿易、促進中西文化交流。儒家學說最終確立為官方嗰主流意識形態。西漢還出現嘞首部通史性質嗰巨著《史記》,造紙術接到推動別嗰文化藝術。

西漢發展到一世紀左右開始衰敗。公元九年,外戚王莽奪權,宣布一系列改革,又搦國號改為「新」。但箇兮改革都不切實際,最終扤得農民起義。公元25年,劉秀復辟漢朝,定都洛陽,史稱東漢、劉秀就叫光武帝。

東漢嗰發展延續嘞西漢嗰傳統,出現嘞發明渾天儀同候風地動儀嗰天文學家張衡。文化發展方面,東漢吸取嘞秦國嗰教訓,顯得相當開明。當時佛教通過西域到達中國,河南洛陽就修建嘞中國嗰首隻佛教寺廟——白馬寺,標誌到佛教正式傳入中國。

 

ยุคราชวงศ์ฮั่น 汉朝 (206 B.C.-A.D.9)
หลังจากที่ผ่านสงครามกลางเมืองช่วงสั้น ๆ ราชวงศ์ฮั่นก็ได้สถาปนาขึ้นมาโดยมีเมืองหลวงตั้งอยู่ที่ฉางอัน 长安  ราชวงศ์ฮั่นส่วนใหญ่ยังคงรูปแบบการปกครองเดียวกับฉิน  เพียงแต่บางส่วนได้ปรับให้เข้ากับสถานการณ์อย่างในเรื่องการปกครองแบบรวมศูนย์อำนาจ ก็มีการนำเอาระบบศักดินามาปรับใช้ในบางพื้นที่ แนวคิดของปรัชญาข่งจื่อถูกนำกลับมาใช้
อีกครั้ง นักปรัชญ์ต่าง ๆ ได้รับสถานะเป็นข้าราชการมีการกำหนดมาตร-ฐานในการสอบเพื่อเข้ารับราชการ ยุคนี้จึงเป็นยุครุ่งเรืองของวรรณกรรมศิลปะกรรม และเป็นยุคที่เกิดนักประวัติศาสตร์ชาวจีนที่มีชื่อเสียงมากทีสุดคือ ซือหม่าเชียน 司马遣 จากผลงานบันทึกประวัติศาสตร์คือ“สื่อจี้”史记 (Historical Records) ซึ่งเป็นการบันทึกเหตุการณ์ตั้งแต่สมัยราช
วงศ์เซี่ยจนถึงราชวงศ์ฮั่นสมัยอู่ตี้ 武帝 (141-87 ปีก่อนคริสต์กาล) เทคโนโลยีที่ก้าวหน้ามากในสมัยนี้คือ  เทคโนโลยีการผลิตกระดาษ และเครื่องปั้นดินเผาเนื่องจากประชาชนส่วนใหญ่ในพื้นที่การปกครองของอาณาจักรฮั่น เป็นชนเผ่าฮั่น จึงเรียกชาวจีนว่า “ชาวฮั่น” ในด้านของอาณาเขตมีการขยายไปทางตะวันตกจรดทาริม บาซิน หรือเขตปกครองตนเองซินเจียง-เออกุยในปัจจุบัน การขยายอาณาจักรไปทางตะวันตกส่วนหนึ่งเพื่อความปลอดภัยในการเดินทางของกองคาราวาน เพื่อการค้าในเส้นทางสายไหม ในทางใต้นั้นขยายอาณาเขตไปถึงตอนเหนือของเวียตนาม ทางทิศตะวัน-
ออกถึงเกาหลีเหนือ  แต่การยึดครองดินแดนที่ไม่ใช้จีนนั้น ยอมไม่เป็นการปลอดภัยสำหรับในด้านการปกครอง ราชวงศ์ฮั่นจึงได้จัดระบบ “ราชบรรณการ” 朝贡 คือยังคงปล่อยในรัฐที่ไม่ใช้รัฐจีนยังคงปกครองต่อไปแต่ต้องส่งสิ่งของไปให้ เพื่อเป็นสัญลักษณ์แห่งการยอมรับการปกครองของราชวงศ์ฮั่นราชวงศ์ฮั่นดำเนินมาได้ 200 ปี ประวัติศาสตร์ก็สะดุดไปช่วงสั้น ๆ ในช่วงปี ค.ศ. 9-24  ซึ่งถูกหวางหม่าน 王莽 หลานของฮองเฮาในอู่ตี้แย่งชิงอำนาจ  หลังจากนั้นประวัติศาสตร์ดำเนินไปอีก 200 ปี ราชวงศ์ฮั่นก็ถึงกาลล่มสลายอันเนื่องจากปัญหาสะสมในด้านการเงิน  ปัญหาการปก-ครองหัวเมือง รวมถึงปัญหาด้านฉ้อราษฏร์บังหลวง

隋朝

581年,楊堅取代北周建立嘞隋朝,接到到589年消滅南朝最末一隻政權——陳。中國歷經嘞三百多年嗰分裂之後,再度統一。但隋朝係隻短命嗰王朝,到修築嘞京杭大運河修正之後,佢就滅亡嘞,共經歷嘞兩代37年。

618年,唐高祖李淵推翻隋朝,建立嘞唐朝。626年,唐太宗李世民即位,佢嗰一系列政策讓唐朝進入最鼎盛時期,史稱「貞觀之治」。長安(今陝西西安)係當時世界上最大嗰城市,唐朝也係當時最發達嗰文明。七世紀末期,高宗李治嗰老婆武則天開始掌權,更加遷都到洛陽接到稱帝,成為中國史上唯一嗰女皇帝。武則天搦國號改成周,定佛教為國教。

隋唐創立嗰科舉制,係當時比較科學跟公平嗰人材選拔制度。唐朝同好多鄰國發展嘞良好嗰關係,文成公主嫁到吐蕃、帶嘞大批絲織品同手工藝品去。日本接連派遣唐使、學問僧同留學生到中國。唐朝嗰文化發展鼎盛,特別係詩文得到非常大嗰發展,重編嘞大量紀傳體史書。唐代出現大批有名嗰文學家,像李白、杜甫、白居易、杜牧等詩人,同到韓愈、柳宗元等散文家。佛教係唐朝最煬嗰宗教,玄奘曾遠赴天竺取經,回國後翻譯1335卷經文,到西安修建大雁塔存放佛經。唐朝頭期,朝廷對宗教採取寬容政策,除吥佛教,道教、摩尼教、景教連同伊斯蘭教都廣泛傳播。箇一切都到唐玄宗李隆基統治時期達到頂峰,史稱「開元盛世」。

755年,安史之亂爆發,唐朝開始走向衰落。875年,黃巢起義爆發,唐朝再度分裂,最後到907年滅亡,開始嘞五代十國嗰混亂局面。

 

ยุคราชวงศ์สุย 隋朝(A.D. 581-617)
ประเทศจีนกลับสู่ยุครวมชาติอีกครั้งในราชวงศ์สุย ซึ่งเป็นราชวงศ์มีอาย
สั้น ๆ ช่วง ค.ศ.581-617 จึงหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่มักจะถูกนำไปเปรียบเทียบกับฉิน เพราะทั้งเหตุการและช่วงเวลาสั้นใกล้เคียงกันยุคสุยทุ่มเททรัพยากรจำนวนมาในการขุดคลอง สำหรับการลำเลียงหรือที่รู้จักรคือ Grand Canal 大运河 การบูรณะกำแพงเมืองจีน การทุ่งเทกำลังทหารไปสู้รบการเกาหลี จึงต้องมีเพิ่มการเก็บภาษี ทำให้ประชาชน
ไม่พอใจลุกฮือ ข้าราชการไม่จงรักภักดี

 

 

 

 

 

 

唐朝

626年李世民发动玄武门之变。李渊禅让帝位,成为太上皇。李世民继位,即唐太宗。唐太宗励精图治、纳谏如流,逐渐恢复唐朝的国力。在内政方面,唐太宗推行均田制租庸调制,提升农业发展。在职官制度上,改良隋朝的制度,形成三省六部科举选士制,限制皇权发展与贵族世袭等恶习。对外方面,唐太宗采取积极防御、以战止战的策略,以及用羁縻与武力的方式安抚四方。627年东突厥的藩属薛延陀回纥、拔也古、同罗诸部因为不认同颉利可汗的政令与改革国俗,纷纷脱离,改立薛延陀部为可汗,突利可汗也归降唐朝。628年朔方人梁洛仁杀盘据夏州的梁师都,归降唐朝。629年李靖率骑兵奇袭攻灭东突厥,隔年北方各族入贡长安,诸民族尊称唐太宗为天可汗。635年派李靖攻占吐谷浑,637年派苏定方西征攻下西突厥,641年派文成公主与吐蕃赞普松赞干布通婚。这些都稳定唐朝与四方各国的关系。贞观时期国家安定,经济得到恢复和发展,史称“贞观之治”。

对外于659年消灭西突厥,疆域西扩至咸海与阿姆河一带,设立安西都护府碎叶城(今吉尔吉斯托克马克市)。并且于葱岭以西设置十六个都督府,让吐火罗叶护、诃达罗支国王等等中亚君主兼任都督。在东方,与新罗联合灭掉东北强国高句丽百济,并白江口之战击败日本援军。唐朝在朝鲜半岛建立安东都护府,也间接促使新罗统一朝鲜半岛,朝鮮成為之後一千三百年中國最重要的藩屬國。

 

ยุคราชวงศ์ถัง 唐朝 (A.D. 618-907)
นักประวัติศาสตร์ถือว่ายุคของราชวงศ์ถึงเป็นยุคแห่งความรุ่นเรืองสูงที่สุดในประวัติศาสตร์จีน เหนือว่าราชวงศ์ฮั่นซึ่งนับว่ารุ่งเรืองมากแล้ว อาณา-เขตใหญ่กว่าสมัยฮั่นจากการติดต่อสัมพันธ์กับประเทศอินเดียและตะวันออกกลาง ความเจริญ
รุ่งเรืองและการประดิษฐ์บานสะพรั่ง มีการผลิตแม่พิมพ์ ทำให้หนังสือสา-มารถเข้าถึงชาวบ้านมากขึ้น เป็นยุคทองด้านวรรณกรรม พุทธศาสนาเผยแพร่สู่ระดับรากหญ้าอย่างแพร่หลาย เมื่อมีการอัญเชิญพระไตรปิฎกจาก
อินเดียมาสู่ประเทศจีน ลัทธิข่งจื่อได้รับการฟื้นฟู ระบบการสอบเข้ารับ-ราชการได้ปรับปรุงจนสมบูรณ์เพื่อคัดเลือกบุคคลที่ฉลาดที่สุด และสิ่งที่สำคัญที่สุดคือ การนำระบบราชการที่ไม่มีอำนาจการปกครองพื้นที่มาใช้ระบบราชการนี้ถูกนำมาใช้จนถึงการสิ้นสุดของราชวงศ์ชิงในปี ค.ศ. 1911ข้าราชการนี้ เป็นการทำหน้าที่เป็นตัวกลางระหว่างชาวบ้านระดับรากหญ้า
กับรัฐบาลในตอนกลางคริสต์ศรรตวรรษที่ 8 อำนาจของถังเริ่มเสื่อมถอยลง เศรษฐกิจในประเทศเริ่มสั่นคลอน การทหารเกิดสู้รบพ่ายแพ้แก่อาหรับในปี 751เมื่ออำนาจอ่อนแกลงก็เป็นโอกาสให้พวกรุกรานทางเหนือเข้ามายึดครอง
ในปี 907  และทำให้ประเทศจีนแตกแยกออกเป็นก๊กต่าง ๆ อีกครั้งโดยแยกเป็นทางเหนือ 5 รัฐ ทางใต้อีก 10 รัฐเป็นเวลาครึ่งศรรตวรรษ

 

 

 

 

 

經過嘞五十多年嗰紛爭後,北宋到960年控制嘞中國大部分地區。但係燕雲十六州到北宋戰敗後就被割到北方契丹族建立嗰遼朝,河西走廊也拕黨項族建立嗰西夏佔據。北宋為到維持國家壽命,就向遼國和西夏交納歲幣。北宋晚期發生嘞分別以王安石、司馬光為首嗰黨派鬥爭,導致社會不安。到嘞1125年,松花江流域嗰女真族(即後來嗰滿族),建立嘞大金國、而勢力逐漸強大,最後消滅遼國。

金國仰上進攻北宋,1127年金國攻破北宋都城東京(今河南開封),俘虜嘞三千多皇族,包括嘞當時嗰皇帝宋欽宗同太上皇宋徽宗。箇年係靖康年,所以北宋滅亡就史稱「靖康之變」。同年,宋欽宗嗰細弟趙構到南京(今河南商丘)即位,定都臨安(今浙江杭州),史稱南宋

此後,金跟南宋多次交戰,南宋屢戰屢敗;一逕到1234年,蒙古滅金。蒙古之後又同南宋經歷嘞多次戰爭。1271年忽必烈建立元朝,定都大都(今北京)。元軍到1279年同南宋進行崖山海戰,八歲嗰小皇帝趙昺拕元軍逼得走投無路,結果到今吖香港嗰屯門附近跳海自殺。崖山海戰以元朝勝利、南宋滅亡而結束。

 

ยุคราชวงศ์ซ่ง 宋朝 (ค.ศ. 960-1279)
ในปี 960 ถึงคราวของซ่งรวบรวมประเทศอีกครั้ง แต่ยุคซ่งก็ถูกแบ่งออกเป็นสองช่วง คือซ่งเหนือ(ค.ศ.960-1127) และซ่งใต้(ค.ศ.1127-1279)การแบ่งซ่งออกเป็นสองยุค เนื่องจากถูกพวกเร่ร่อนทางเหนือเข้ารุกราน
และไม่สามารถตีโต้กลับไปได้ราชวงศ์ซ่งได้ใช้ระบบการรวมศูนย์อำนาจผสมกับการการแต่งตั้งข้าราช-
การจากส่วนกลางออกไปปกครองหัวเมือง ระบบนี้ทำให้ราชสำนักมีเวลาดูแลกิจการในเมืองหลวงมากขึ้น และในยุคนี้มีการก่อสร้างเมืองไม่เพียงเพื่อการบริหารเท่านั้น  ยังเป็นการสร้างเมืองเพื่อเป็นศูนย์กลางการพา-
ณิชย์ อุตสาหกรรม พาณิชย์นาวี หัวเมืองชายฝั่งถูกเชื่อมโยงกับหัวเมืองในแผ่นดิน การพัฒนานี้ทำให้เกิดสามัญชนที่ร่ำรวยขึ้นมาโดยไม่ต้องรับ-ราชการอย่างในอดีตจำนวนมากในด้านวัฒนะธรรมนั้น นอกจากพัฒนาสิ่งที่สืบทอดจากสมัยถังแล้ว ยังมีการบันทึกประวัติศาสตร์ ศิลปะการเขียนภาพ ศิลปะการเขียนภู่กัน และการทำเครื่องปั้นดินเผาเนื้อแข็ง  ลัทธิข่งจื่อมีอิทธิพลเหนือพุทธศาสนาเนื่องจากถูกมองว่าเป็นของต่างประเทศ และไม่มีคำตอบสำหรับการปฏิ-บัติ และแนวทางสำหรับทางการเมืองและปัญหาพื้นฐานทั่วไป ในขณะที่สำนักข่งฟูจื่อได้พัฒนาสู่ลัทธิข่งจื่อแนวใหม่ โดยการนำเอาปรัชญาแนวคิดดั้งเดิมของข่งจื่อมาสอดแทรกด้วยความเห็น ผสมผสานแนวคิดทางศาสนาพุทธ ลัทธิเต๋า เป็นต้น ลัทธิข่งจื่อแนวใหม่ที่มีอิทธิพลอย่างสูงคือแนวคิดของ จูสี่ 朱喜 ซึ่งมีแนวคิดในการสอนให้เชื่อฟังฝ่ายเดียว และ-ตำหนิการคัดค้านผู้ปกครอง กล่าวคือ ลูกต้องเชื่อฟังพ่อแม่ ภรรยาเชื่อฟังสามี ผู้น้อยเชื่อฟังผู้อาวุโสกว่า เป็นต้น แนวคิดนี้ถูกฟังลึกอยู่ในสังคมจีนจนถึงศรรตวรรษที่ 19 แต่ยังคงมีอิทธิพลต่อวิถีชีวิตของชาวเกาหลี และญี่ปุ่นจนทุกวันนี้

 

 

元朝

1206年成吉思汗统一漠北诸部,于斡难河(今鄂嫩河)建立大蒙古国。当时蒙古的宗主国为金朝,由于金朝与其盟国西夏走向衰落,蒙古先后攻打西夏金朝,并于1227年8月攻灭西夏,1234年3月攻灭金朝,完全领有华北。在西方,蒙古先后发动三次西征,使蒙古帝国称霸欧亚大陆。

1259年元宪宗蒙哥于征伐宋战争去世后,1260年5月5日忽必烈在部分宗王和蒙汉大臣的拥立下于开平(后称上都)自立为蒙古皇帝,年号中统。忽必烈登基后不久,阿里不哥在蒙古帝国首都哈拉和林召开忽里勒台大会,被阿速台等宗王和大臣选立蒙古大汗,并获得钦察察合台窝阔台汗国的支持。

忽必烈汗为了成为中国皇帝而推行汉法,主要内容有改元建号,1267年忽必烈汗迁都燕京,并命刘秉忠兴建大都城。1272年改为大都(突厥语称汗八里,帝都之意),将上都作为陪都。1271年12月18日,忽必烈汗公布《建国号诏》,取《易经》中“大哉乾元”之意,将国号由大蒙古国改为大元,建国元朝,即元世祖;1260年设立中书省,1263年设立枢密院,1268年设立御史台等等国家机构;设置大司农并且提倡农业;尊孔崇儒并大力发展儒学等推行汉法的政策。然而为了保留原蒙古制度,最后形成蒙汉两元政治。元世祖虽然于争夺汗位战争获得蒙古大汗的汗位,并且最后成为皇帝,但由于汗位取得不合法与崇尚汉法,使得蒙古宗室不承认忽必烈的汗位,四大汗国有三国不奉忽必烈的命令,蒙古帝国完全解体。最后引发窝阔台系的海都出兵争夺汗位,造成漠北地区动荡不安,史称海都之乱。1279年3月,张弘范崖山海战攻灭南宋陆秀夫挟持8岁的小皇帝宋幼主赵昺投海而死,南宋亡。元朝统一中国,结束自燕雲十六州割讓以来三百多年的分裂局面。元朝周边一些国家或地区(包括高丽日本安南占城缅甸爪哇)臣服,加入元朝的朝贡关系。

ยุคราชวงศ์หยวน 元朝 (ค.ศ. 1279-1368)
ในตอนกลางศรรตวรรษที่ 13 มองโกลได้เข้ายึดครองตอนเหนือของจีนเกาหลี และกลุ่มประเทศมุสลิมในเอเชียกลาง  รวมถึงเข้าไปตียุโรปถึงสองครั้ง ตอนหลังกุบไลข่าย (ค.ศ. 1215-1294) หลานของเจงกิสข่าย
(ค.ศ. 1167-1227) ได้เข้ารุกรานอาณาจักรซ่งใต้ และได้สถาปนาราช-วงศ์หยวน ซึ่งเป็นราชวงศ์แรกที่เป็นชนต่างเผ่าที่ไม่ใช่คนจีนฮั่นถึงแม้ชาวมองโกลจะปกครองประเทศจีน ด้วยระบบการปกครองของจีนเอง แต่ชาวจีนฮั่นเองก็รับรู้ถึงความไม่ยุติธรรมหรือเสมอภาคในด้านทางสังคมและการเมือง ตำแหน่งสำคัญต่าง ๆ ในส่วนกลางและภูมิภาคจะถูกผูกขาดโดยชาวมองโกล และก็จ้างชาวต่างชาติ เช่นชาวเอเชียกลาง ตะ-วันออกกลางหรือแม้แต่ชาวยุโรป มาทำหน้าที่ในตำแหน่งที่หาชาวมอง-โกลมาทำไม่ได้ ในทางกลับกัน ก็จ้างชาวจีนเข้าทำหน้าที่ในดินแดนที่ไม่ใช่แผ่นดินจีนในช่วงที่หยวนปกครองประเทศจีนนั้น ในด้านวัฒนะธรรมมีการพัฒนาจากการผสมผสานของวัฒนะที่แตกต่างกัน การพัฒนาด้านการแสดง การประพันธ์  และด้านการเขียนหนังสือที่ได้พัฒนาสู่ระดับชาวบ้านทั่วไปอย่างกว้างขวาง การติดต่อสัมพันธ์กับเอเชีตะวันตก  ยุโรปเพื่อแลกเปลี่ยนวัฒนะธรรม  เครื่องดนตรีตะวันตกถูกนำมาใช้ในศิลปะการแสดงของจีน
ศาสนาต่าง ๆ เข้าสู่ประเทศจีนและเปลี่ยนแปลงศาสนาของชาวจีนจำนวนมาก  เช่นอิสลามซึ่งแพร่หลายอย่างมากในหมู่ชาวจีนทางตะวันตก โรมันคาธอลิค เนสโตเนียน เต๋า ลามะ(พุทธแบบธิเบต)  อย่างไรก็ตาม ลัทธิข่งจื่อและระเบียบการสอบเข้ารับราชการ  ก็ถูกฟื้นฟูนำมาใช้ใหม่ด้วยความหวังว่าจะสามารถรักษาความเป็นระเบียบในสังคมชาวฮั่นได้

明朝

元朝末期,官员贪污,朝政腐败。为消除赤字,元廷加重赋税,大量滥印新钞“至正宝钞”,随之产生的通货膨胀加上荒灾、黄河泛滥等天灾使得民不聊生。1351年元顺帝贾鲁治理黄河,征调各地百姓二十万人。同年五月,白莲教韩山童刘福通煽动饱受天灾与督工苛待的百姓叛元起事,建立红巾军,据有河南安徽等地。红巾军与各地义军陆续起事,势力扩张到华中华南地区。隔年,红巾军的郭子兴聚众起义,攻占濠州(今安徽凤阳)。不久,朱元璋投奔郭子兴,屡立战功,得到郭子兴的器重和信任。之后,朱元璋离开濠州,发展自己的势力。1356年朱元璋率兵占领集庆(今江苏省南京市),改名为应天府,并攻下周围一些军事要地,获得一块立足的基地。经过几年努力,其军事和经济实力迅速壮大。1363年,通过鄱阳湖水战陈友谅势力被消灭。1367年朱元璋自称吴王,率军攻下平江(今江苏省苏州市),灭张士诚,同年又消灭割据浙江沿海的方国珍

1368年正月,朱元璋于南京称帝,即明太祖,年号洪武明朝建立。同年攻占元大都,元朝势力撤出中原,在全国的统治结束。之后1371年消灭位四川明玉珍势力,1381年消灭据守云南元朝梁王。最后,于1388年深入漠北进攻北元

 

ยุคราชวงศ์หมิง 明朝 (ค.ศ. 1368-1644)
ภายใต้การปกครองของราชวงศ์หยวน  นอกจากภัยพิบัติทางธรรมชาติแล้ว ยังมีการลุกฮือขึ้นต่อสู้ของชาวนาหลายต่อหลายครั้งซึ่งนำสู่การล่มสลายของราชวงศ์หยวน ราชหมิงต่อตั้งขึ้นมาภายในการนำของจูหยวน-จาง 朱元章 ซึ่งเป็นชาวนาและอดีตนักบวชในศาสนาพุทธได้ผันตนเองเป็นหัวหน้ากองกำลังต่อต้าน  ราชวงศ์หมิงมีเมืองหลวงอยู่ที่หนานจิง มเรืองอำนาจสูงสุดในช่วงต้นของศรรตวรรษที่ 15 ขยายอาณาจักรสู่ตอนเหนือของเวียตนาม และยึดประเทศมองโกลเลียคืน  ในด้านทะเลนั้น มีการส่งกองเรือสู่ทะเลจีน มหาสมุทรอินเดีย แล่นไปจึงถึงชายฝั่งตะวัน-ออกของทวีปอัฟริกาซึ่งนำกองเรือโดยเจิ้งเหอ 郑和 ประเทศต่าง ๆทางชายฝั่งในเอเชีย ต่างส่งตัวแทนพร้อมเครื่องราชบรรณาการกับกับจักร-
พรรดิจีน  สำหรับในประเทศนั้น คลองขุดได้ขยายไปไกลสุดเพื่อใช้ในทางการค้าการใช้จ่ายทางนาวีได้หยุดลงทันที่ การเดินทางเที่ยวสุดท้ายในปี 1433นักประวัติศาสตร์ให้ข้อสังเกตุว่า เหตุผลน่ามาจากการใช้จ่ายจำนวนมหาศาลในการต่อสู้กับมองโกล การคัดค้านในราชสำนัก การสงครามอันยาวนานกับมองโกล  การรุกรานหัวเมืองชายฝั่งจากญี่ปุ่นล้วนเป็นเหตุทำให้ราชวงศ์หมิงอ่อนแอ  จนถึงเวลาสุกงอม ราชวงศ์หมิงก็ถูกยึดครองโดยชาวต่างเผ่าคือชาวแมนจูเลียในปี 1644   และสถาปนาเป็นราชวงศ์ชิง清朝

 

 

 

 

 

清朝

明朝万历初年,董山的后代觉昌安与其子塔克世偕同明朝辽东总兵李成梁,以建州右卫王杲叛乱为由攻灭王杲与其子阿台,然而觉昌安父子也在混战中死亡。1586年明廷袭封塔克世之子努尔哈赤为指挥使作为补偿。

努尔哈赤以祖、父遗留的十三副遗甲崛起,统一建州女真后陆续并吞女真各部,并与漠南蒙古友好。1616年努尔哈赤在今中国东北地区建国称汗,建立后金,定都赫图阿拉(即兴京,今辽宁新宾)。建州女真国力日盛,1616年努尔哈赤在建立八旗制度后于赫图阿拉称汗立国。两年后他以“七大恨”为由起兵反明。努尔哈赤在1619年的萨尔浒之战中,击败杨镐指挥的明军、朝鲜与叶赫联军;接连占领沈阳辽阳抚顺等辽东城市,随后战事集中于辽西地区。努尔哈赤最后于1626年的宁远战役中被袁崇焕的红衣大炮击败,不久逝世。

第八子皇太极历经权力斗争后继位。皇太极即位之后,针对努尔哈赤时期的社会矛盾进行了一系列改革,史称“天聪新政”。还继续完善和扩大蒙古八旗、汉军八旗,设立理藩院管辖蒙古等地事务。将都城沈阳易名盛京,更改女真族名为满族,1636年在盛京称帝,改年号为崇德,国号为大清。随后成功降伏西边蒙古察哈尔部,漠南蒙古归附清朝。另外,皇太极亲征朝鲜并使朝鲜成为大清的藩属。接着,皇太极经察哈尔绕道入侵明朝首都北京。1643年皇太极病死,在其長子及多爾袞妥協後,第九子福临继位,是为顺治帝

1644年,吴三桂清兵入关,清朝将首都迁到北京,清朝入主中原。从清军入关到其后的数十年时间内,清朝陆续消灭了农民军、南明和明郑等势力,统一了全国。后来清廷实行奖励垦荒、减免捐税的政策。并且正式开科取士,追尊崇祯帝与明朝忠臣。

ยุคราชวงศ์ชิง 清朝 (ค.ศ. 1644-1911)
ถึงแม้ชาวแมนจู 满洲人 จะไม่ใช่ชาวฮั่น และถูกต่อต้านอย่างรุนแรงโดยเฉพาะจากชาวจีนทางใต้ แต่ชาวแมนจูก็ได้ศึกษาและเข้าใจวัฒนะ-ธรรมของชาวจีนอย่างดี มีการนำเอาลัทธิข่งจื่อและพิธีการเซ่นไหว้บรรพบุรษมาใช้ ในด้านการปกครองยังคงระบบเดิมของราชวงศ์หมิง และราชวงศ์ก่อน ๆ มาใช้   ระบบการสอบคัดเลือกเข้ารับราชการก็ยังคงใช้อยู่และชาวจีนก็ได้เข้ารับราชการในระดับสูง ยกเว้นตำแหน่งทางทหาร ลัทธข่งจื่อแนวใหม่ที่สอนให้เชื่อฟังโดยไม่มีปากมีเสียง ได้เสริมความมั่นคงของรัฐ  การฟื้นฟูวรรณกรรมโบราณได้รับการสนับสนุนจากจักรพรรดิแมนจูความไม่ไว้วางใจกันเป็นไปอย่างกว้างขวาง  ชาวแมนจูกลัวถูกชาวฮั่น-กลืนจึงห้ามชาวฮั่นอพยพเข้าไปในเขตแมนจูเรีีย และชาวแมนจูก็ถูกห้าม
เกี่ยวข้องกับการค้าและฝีมือแรงงาน การแต่งงานระหว่างสองชนเผ่าเป็นสิ่งต้องห้าม  สำหรับตำแหน่งทางราชการหลาย ๆ ตำแหน่งต้องแต่งตั้งคู่กันทั้งคนของแมนจูและคนจีนฮั่น คือคนจีนฮั่นสำหรับทำหน้าที่ขณะที่คนแมนจูมาสอดส่องความจงรักภักดีต่อราชวงศ์ชิงราชวงศ์ชิงได้ป้องกันตนเองจากการถูกต่อต้านจากภายในและการรุกรานจากภายนอก หลังจากที่จัดการภายในเรียบร้อยแล้ว แมนจูก็สามารถเข้ายึดครองมองโกลเลียนอกในศรรตวรรษที่ 17  และในศรรตวรรษที่ 18สามารถควบคุมเอเชียตอนกลาง จรดเทือกเขาปาเมอร์      (PamirMoutains) และก่อตั้งรัฐกันชนที่ซีจ้าง 西藏 (ธิเบต) ไต้หวันซึ่งเป็นดินแดนที่ต่อต้านแมนจูก็ถูกรวมเข้าเป็นแห่งสุดท้าย ทำให้อาณาจักรภายใต้การปกครองของแมนจูกว้างใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีมาภัยคุกคามของจีนไม่ได้มาจากแผ่นดินเหมือนในอดีต   แต่กลับมาจากทางทะเล  โดยเริ่มจากฝั่งทะเลทางใต้ เมื่อพ่อค้าชาวตะวันตก นักเผย-แพร่ศาสนา ทหารรับจ้างจำนวนมากเข้าสู่แผ่นดินชิง ในศรรตวรรษที่ 16